Gelijkebehandelingswetgeving De gelijkebehandelingswetgeving komt voort uit artikel 1 van de Grondwet en een aantal internationale verdragen die zich met grondrechten bezighouden. In de Grondwet zijn de fundamentele rechten voor allen die zich in Nederland bevinden vastgelegd. Artikel 1 bepaalt dat allen die zich in Nederland bevinden in gelijke gevallen gelijk worden behandeld. Discriminatie wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht of op welke grond dan ook, is niet toegestaan.
Artikel 1 is een vrij algemene bepaling. In een rechtszaak van de ene burger tegen de andere kan het artikel niet makkelijk worden ingeroepen. Juristen gaan er meestal van uit dat artikel 1 vooral de overheid verbiedt om burgers te discrimineren (de zogenaamde verticale werking). Om het recht op gelijke behandeling wel hard te kunnen maken, is artikel 1 in een aantal afzonderlijke wetten uitgewerkt.
AWGB Een belangrijke wet, die in 1994 in werking trad, is
de Algemene wet gelijke behandeling (AWGB). Deze wet bevat regels die beschermen tegen discriminatie op grond van:
- ras/afkomst/huidskleur
- godsdienst
- levensovertuiging
- leeftijd
- politieke overtuiging
- geslacht (hieronder valt ook: zwangerschap, genderidentiteit, genderexpressie, geslachtskenmerken)
- nationaliteit
- seksuele gerichtheid
- burgerlijke staat
- handicap
- chronische ziekte
- arbeidsduur (fulltime of parttime werk) en soort arbeidscontract (vast of tijdelijk)
Wil je met succes een beroep op deze wet doen, dan moet de klacht om één van deze gronden gaan.
Verder is de situatie waarin de ongelijke behandeling heeft plaatsgevonden van belang. De Algemene wet gelijke behandeling kan – in grote lijnen – alleen worden aangesproken als het gaat om de volgende terreinen:
- arbeid
- buurt/wijk
- collectieve voorziening
- commerciële dienstverlening (denk hierbij aan een voorval bij een winkel of makelaar, maar ook openbaar vervoer of verzekeringsmaatschappij)
- horeca
- huisvesting
- media en reclame
- onderwijs
- politie/Openbaar Ministerie/vreemdelingendienst
- onderwijs
- publieke en politieke opinie
- openbare ruimte
- privésfeer
- sport- en recreatie
Wetboek van Strafrecht Het Wetboek van Strafrecht is het wetboek dat regelt welke situaties (delicten) als een misdrijf en welke als een overtreding worden beschouwd en welke soorten straffen daarvoor opgelegd kunnen worden. Het Nederlandse Wetboek van Strafrecht vormt samen met het Wetboek van Strafvordering de basis van het Nederlandse strafrecht.
Artikel 90quater van het Wetboek van Strafrecht geeft een juridische definitie van discriminatie: ‘’Onder discriminatie of discrimineren wordt verstaan: elke vorm van onderscheid, elke uitsluiting, beperking of voorkeur, die ten doel heeft of ten gevolge kan hebben dat de erkenning, het genot of de uitoefening op voet van gelijkheid van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden op politiek, economisch, sociaal of cultureel terrein of op andere terreinen van het maatschappelijk leven, wordt teniet gedaan of aangetast.’’
De artikelen 137 c t/m g en 429quater van het Wetboek van Strafrecht stellen de volgende vormen van discriminatie strafbaar:
- discriminerende belediging
- aanzetten tot discriminatie van óf haat tegen groepen mensen
- verspreiden van materiaal met discriminerende inhoud
- deelnemen aan een organisatie met een discriminerend karakter
- opzettelijk discrimineren op basis van ras in uitoefening van ambt, beroep of bedrijf (misdrijf)
- niet opzettelijk discrimineren in uitoefening van ambt, beroep of bedrijf (overtreding)
- Als u het idee heeft dat een persoon of organisatie zich schuldig maakt of heeft gemaakt aan discriminatie, kunt u hiervan aangifte doen bij de politie. Het Openbaar Ministerie bekijkt vervolgens of ze de persoon of organisatie vervolgen.
Wilt u uitleg over één of meerdere wetsartikelen of advies of ondersteuning bij het doen van aangifte? Neem dan contact met ons op. Wij leggen het graag aan u uit.
Hieronder staan links naar gelijkebehandelingswetgeving en het Wetboek van Strafrecht: