Vorig weekend vonden de sinterklaasintochten plaats. Het sinterklaasfeest is al jaren een onderwerp van discussie, met name wat betreft de vormgeving van Piet. Door de Black Lives Matter protesten van eerder dit jaar is dit onderwerp relevanter dan ooit. De vormgeving van de sinterklaasintocht en de bijbehorende activiteiten worden veelal op lokaal niveau besloten, wat betekent dat gemeenten een belangrijke rol kunnen spelen in deze besluitvorming. Art.1 Midden Nederland (Art.1 MN) heeft onderzocht wat de stand van zaken in de provincie Utrecht is: welke gemeenten stimuleren het gebruik van Roetveegpiet dan wel Zwarte Piet? In deze factsheet bieden we inzicht in de rol van gemeenten en we bieden handvatten om Sinterklaas een inclusief feest te maken. Art.1 MN vindt het belangrijk dat Sinterklaas een feest voor iedereen is en dat het figuur van Piet door niemand als kwetsend wordt ervaren. Door informatie te verschaffen over de huidige stand van zaken en door hierover met elkaar in gesprek te gaan, wordt een beter begrip bereikt over de manieren waarop het sinterklaasfeest het beste vormgegeven kan worden. Het overzicht van de standpunten van de gemeenten is gebaseerd op ons eigen onderzoek en voor zover wij de standpunten van de gemeenten hebben kunnen natrekken. Daarnaast weerspiegelen de interviews in de factsheet de mening van de geïnterviewden en deze interviews zijn bedoeld om een perspectief te bieden om de vormgeving van het Sinterklaasfeest.
(tekst gaat verder na afbeelding)

Perspectieven op het SinterklaasfeestIn juni heeft het Europese Parlement een resolutie aangenomen waarin indirect wordt verwezen naar het Nederlandse sinterklaasfeest. In de resolutie spreekt het Europese Parlement zich afkeurend uit over racistische tradities in de Europese lidstaten. ‘Blackface’ wordt hier specifiek genoemd als een racistische traditie en dit verwijst onder andere naar Zwarte Piet in Nederland. Deze resolutie laat zien dat het figuur van Piet ook internationaal erkend wordt als racistisch en dit is een extra aansporing voor Nederland om afscheid te nemen van Zwarte Piet.
Ook de geïnterviewden steunen een andere vormgeving van Piet. Leroy Lucas, een van de organisatoren van de BLM protesten in Utrecht en lid van het Utrecht Pietenpact, deelde met ons zijn ervaring met racisme en Piet: “Zwarte Piet is een voorbeeld van het systematische racisme in Nederland. Alle vormen van racisme zijn met elkaar verbonden en als je een daarvan tolereert, maakt dat andere uitingen van racisme ook makkelijker.” Daarom vindt hij het belangrijk dat gemeenten een duidelijk standpunt innemen over hoe het Sinterklaasfeest het beste kan worden vormgegeven en dat zij afscheid nemen van Zwarte Piet.
Ans van Hoof, oud-bestuurder van een kinderopvang en lid van het Utrechts Pietenpact, benadrukte eveneens dat er een belangrijke rol bij gemeenten ligt om actie te ondernemen om een inclusief sinterklaasfeest te bereiken. Ze legde uit dat een dialoog belangrijk is: door met elkaar het gesprek aan te gaan, kunnen de partijen elkaar beter begrijpen. Op die manier kan de beste invulling van het sinterklaasfeest worden gevonden. “Een feest krijgt juist meerwaarde wanneer meer mensen zich erbij betrokken voelen.” vindt ze.
Toolkit ‘Inclusief Sinterklaasfeest’Het bereiken van een inclusief Sinterklaasfeest gaat verder dan het aanpassen van Piet. Racistische elementen zijn vervlochten in Sinterklaasliedjes, gedichten en veel andere uitingen. Daarom is het van belang om ook deze uitingen te herbeschouwen.
Om die reden heeft het Utrechts Pietenpact, waar Art.1 MN deel van uitmaakt, een toolkit gemaakt. Deze toolkit biedt handvatten om het algehele Sinterklaasfeest om te toveren tot een inclusief feest. Het aanbod bestaat onder meer uit verhalen, liedjes, gedichten, workshops en achtergrondinformatie (o.a. over lesbrieven).
De toolkit kan je
hier vinden.
Bekijk
hier de hele factsheet 'Sinterklaasfeest 2020 in provincie Utrecht'