In oktober 2020 reisden directeur Bernice en medewerkers Mustapha en Niki af naar Amsterdam om enkele filmpjes op te nemen met prof. dr. Gloria Wekker. Bernice deelt hieronder haar ervaring.

Krachtig, uniek, onbevreesd en strijdlustig. Zo trof een deel van het team van Art.1 MN prof. dr. Gloria Wekker aan op een koele vrijdag in oktober 2020. In dit jaar van corona, was zij door Art.1 MN gekozen om een digitaal mensenboek te zijn voor de Diversiteitsweek in Amersfoort die zich grotendeels online afspeelde.

Een half uur rijden was het tussen Utrecht Overvecht en de Bijlmer in Amsterdam, waar wij hadden afgesproken. Een verhaal van twee steden (A tale of two cities) naar het idee van Charles Dickens, of toch weer niet? Beide plaatsen (de Bijlmer en Overvecht) zijn in ieder geval bakens van diversiteit. Dezelfde diversiteit die Gloria inspireert en die zij in zich draagt.

Het is een vreemd gevoel om een icoon tegen te komen. Door de jaren heen heb ik het werk van Gloria gelezen met dezelfde ingehouden adem, bewondering en buikkrampen als de boeken van Maya Angelou, Angela Davis, Toni Morrison of Gloria Naylor. Zij schrijven met eloquentie over issues waarmee generaties van zwarte vrouwen dagelijks in stilte worstelen. Zij zijn erin geslaagd om de pijn en de vernedering van de onmacht, de uitsluiting en het misbruik te rationaliseren en in gangbare woorden op te schrijven.

In Nederland leest Gloria Wekker moeizaam. In haar laatste boek “Witte Onschuld” analyseert zij onder andere het dominante discours van een relatief grote groep witte Nederlanders die volgens haar voortdurend in ontkenning leven over discriminatie in eigen land en geen verantwoordelijkheid wensen te nemen voor het koloniaal verleden van Nederland, met alle implicaties van dien. Gloria, die zichzelf ziet als een intersectionele vrouw, worstelt ook met het erfgoed van het intersectionele denken, waarbij de diversiteit van bruine èn witte mensen wordt geëerd door het menselijk wezen te aanschouwen vanuit de dwarsverbanden gevormd door gender, ras, klasse of seksualiteit.

Gloria heeft geluk. De #Blacklivesmatter beweging heeft in 2020 de schijnwerpers gezet op een nieuwe generatie militante burgers die intersectionaliteit opeist als een onvervreemdbaar recht. Dus ondanks de neveligheid rondom de mechanismen en het discours die discriminatie in stand houden, hoor ik het rad onder de samenleving aarzelend knarsen. Wie weet brengt 2020 behalve corona ook (positieve) bewegingen in het anti-discriminatieveld met zich mee?

Na ruim twee uur nemen we afscheid van Gloria. Zij maakt nu deel uit van de geschiedenis van Art.1 MN. Een stukje Bijlmer gaat mee naar Utrecht Overvecht.


Bernice Calmes

Directeur