Begin november 2025 vonden er geweldsincidenten plaats in Amsterdam rondom de voetbalwedstrijd Maccabi Tel Aviv en Ajax. Er werden onder andere antisemitische leuzen gescandeerd en voetbalsupporters aangevallen. De politiek en ordediensten benoemden de betrokkenheid van islamitische jongeren bij het geweld. Dit leidde tot een fel maatschappelijk debat over de jongeren, zonder dat er daadwerkelijk met hen gesproken werd. Juist dit ontbreken van dialoog vormde de aanleiding voor een bijzondere bijeenkomst: een dialoogavond voor en met islamitische jongeren, georganiseerd door Discriminatie.nl Provincie Utrecht in samenwerking met diverse partners zoals de Gemeente Utrecht.
De waarde van dialoog
Vooropgesteld dat geweld, racisme en discriminatie altijd krachtig veroordeeld moeten worden, blijft de kracht van het gesprek centraal staan. Het bieden van een platform waar jongeren zich vrijuit kunnen uiten, zonder angst voor stigmatisering, is een cruciale eerste stap naar wederzijds begrip. Zoals Nelson Mandela ooit zei: “Helaas kan niemand van ons ontsnappen aan de schuld voor de situatie waarin de mensheid zich bevindt. […] Deze verschillen zouden we zeker moeten proberen op te lossen door middel van onderhandeling, dialoog en ratio.” Dit uitgangspunt vormde het hart van de bijeenkomst.
Een veilige ruimte voor reflectie
De avond bood islamitische jongeren de mogelijkheid om in een veilige omgeving hun zorgen, frustraties en gevoelens te delen. Dit gebeurde op een unieke wijze: in plaats van opnames werden de gesprekken visueel vastgelegd door illustratoren. De keuze voor tekeningen benadrukte de anonimiteit en gaf jongeren de vrijheid om openhartig te zijn.
Deze dialoog bracht onder meer naar voren dat jongeren zich vaak gestigmatiseerd voelen en oneerlijke behandeling ervaren, bijvoorbeeld in het verschil tussen de aandacht voor antisemitisme en islamofobie. Ook de invloed van sociale media kwam aan bod. Enerzijds werden sociale platforms gezien als hulpmiddelen om andere perspectieven te belichten, anderzijds leverden ze mentale belasting door de constante stroom van negatieve berichtgeving.
Op weg naar inclusie
De dialoogavond was niet alleen een ruimte om te spreken, maar ook een oproep om gezamenlijke verantwoordelijkheid te nemen. Het betrekken van niet-islamitische jongeren, beleidsmakers en burgers werd genoemd als een belangrijke stap. Door meer stemmen in het gesprek te brengen, kan een bredere basis voor begrip en solidariteit worden gelegd.
Een toekomst van wederzijds begrip
De gesprekken zijn slechts het begin. Met de kracht van dialoog als leidraad ligt de uitdaging nu in het vasthouden van de verbondenheid en het omzetten van inzichten in concrete acties. Alleen door gezamenlijk deze verantwoordelijkheid te dragen, kunnen we werken aan een inclusieve samenleving waar iedereen zich thuis voelt en gehoord wordt.
